Tijdelijke stop op natuurvriendelijk isoleren zonder vergunning

Heb je plannen om je woning of bedrijfspand te isoleren? Let dan goed op. Door landelijke ontwikkelingen verandert er (tijdelijk) iets in de manier waarop je dat mag doen. Dit geldt voor werkzaamheden waarbij iets aan de buitenkant van het gebouw wordt gedaan, dus het dak en de spouwmuren. Het plaatsen van isolatieglas en isolatie van ramen en van vloeren, enkelsteens-muren en het dak van binnenuit blijven toegestaan, behalve als daarmee het dak wordt aangetast.

Wat is er aan de hand?

De provincie Fryslân heeft op 7 oktober 2025 twee belangrijke besluiten genomen:

  1. De landelijke werkwijze Natuurvriendelijk Isoleren (NVI) stopt.
  2. Er worden tijdelijk geen vergunningen meer verleend in het kader van het pre-soortenmanagementplan (pre-SMP).

Wat betekent dat voor jou?

Tot voor kort kon je onder bepaalde voorwaarden zonder vergunning je woning laten isoleren. Bijvoorbeeld via een speciale pre-SMP-vergunning, onder de landelijke NVI-aanpak. Dat is nu (tijdelijk) niet meer mogelijk. Het Rijk heeft namelijk besloten dat deze werkwijze niet meer houdbaar is om juridische en ecologische redenen. Vanaf nu geldt:

  • Je mag alleen nog zonder vergunning spouwmuurisolatie uitvoeren met een negatieve eDNA test.

Is de test positief? Of wil je andere isolatiewerkzaamheden uitvoeren, zoals dakisolatie, waarbij het dak wordt aangetast? Dan heb je een reguliere natuurvergunning nodig en mogelijk een ecologisch onderzoek.

Wat is een pre-SMP?

Hoe zat het ook alweer? Het opstellen van een soortenmanagementplan kost twee jaar. Tot die tijd maakte de gemeente gebruik van een pre-SMP vergunning waarbij de beschermde diersoorten en hun verblijfplaatsen in kaart zijn gebracht. Hierdoor konden inwoners en bedrijven verduurzamen zonder voor elk project een ecologisch onderzoek te doen. Het idee: sneller verduurzamen, met oog voor beschermde dieren, zoals vleermuizen en huismussen. Die mogelijkheid ligt nu tijdelijk stil.

Wat is eDNA?

De nieuwe methode eDNA is bedoeld om vleermuizen te beschermen. Bedrijven, personen en instanties mogen onder voorwaarden eDNA-onderzoek uitvoeren om bij de isolatie van de spouwmuur vast te stellen of er vleermuizen zijn. Wordt er geen vleermuizen DNA gevonden dan kan er direct geïsoleerd worden. Wanneer er wel vleermuizen DNA wordt gevonden, mag er niet direct geïsoleerd worden en is aanvullend onderzoek nodig.

Wat kun je nu doen?

  • Overleg altijd eerst met je isolatiebedrijf of een ecoloog
  • Laat een eDNA-test doen bij spouwmuurisolatie
  • Wacht op updates over nieuwe vergunningmogelijkheden

Komt er een oplossing?

De provincie werkt samen met het Rijk en andere provincies aan een juridische oplossing, zodat pre-SMP-vergunningen hopelijk snel weer kunnen worden afgegeven. 

Wat doet de gemeente?

Gemeente Terschelling is bezig met een eigen Soortenmanagementplan. Daarin brengen we in kaart waar beschermde soorten zoals vleermuizen, huismussen en gierzwaluwen voorkomen. Na afronding communiceren we hierover op onze website.

Vragen?

Neem gerust contact op met de gemeente via gemeente@terschelling.nl of kijk op fryslan.frl/natuurvriendelijkisoleren voor meer uitleg.

Samen zorgen we voor verduurzaming én bescherming van de natuur.