Jolanda Bakker

In actie bij opschaling

SIGMA staat voor Snel Inzetbare Groep ter Medische Assistentie. De leden van het team, een groep vrijwillige hulpverleners, wordt opgeroepen bij een groot ongeval of ramp als de medische hulpverlening, zoals ambulancepersoneel, niet toereikend is. 

Jolanda zit sinds 2006 bij het team van Terschelling en heeft een aantal incidenten meegemaakt. “Als er iets gebeurt, wordt er eerst EHBO gegeven. Meestal door mensen die ter plekke wat kunnen wat doen”, schetst Jolanda. “Als 112 wordt gebeld, gaat de ambulance naar de plek van het incident. Het ambulancepersoneel schat de situatie in en roept als het nodig is ons team op.”

Het ambulancepersoneel is altijd met z’n tweeën. Als ze het samen niet aankunnen, omdat er bijvoorbeeld meerdere slachtoffers zijn, wordt het SIGMA-team opgeroepen. Soms schat de meldkamer zelf de situatie in, waardoor het team ook via die weg opgeroepen kan worden. “Als we een oproep krijgen, komen wij met onze auto (of soms twee auto's) vol materiaal. We ondersteunen de ambulancemedewerkers en helpen met het klaarzetten van brancards, infusen en zuurstof en het monitoren van vitale functies. Het ambulancepersoneel deelt taken uit en geeft opdrachten per slachtoffer.” 

Elke situatie is anders

“Aan de wal kunnen er bij een groot incident zo twintig ambulances komen, maar omdat wij die mogelijkheid hier niet hebben, moeten we onszelf kunnen redden”, benadrukt Jolanda. “In ieder geval voor een uur tot anderhalf uur. Met oefensituaties komen er soms ook helikopters met artsen. Zo raak je bekend met het werken voor ambulancepersoneel en andere artsen.” 

Je houding is belangrijk

Jolanda is verpleegkundige van oorsprong. Ze heeft in de thuiszorg gewerkt en haar zorgdiploma’s gehaald, maar werkt inmiddels al twintig jaar op de boerderij. “Het is voor SIGMA wel handig als je een medische of verplegende achtergrond hebt, maar het is niet per se nodig. Je houding is belangrijker.”

Iedereen die bij het team aansluit, volgt dezelfde basisopleiding. In de opleiding wordt rekening gehouden met de achtergrond van de nieuwe deelnemers. Daarnaast heeft het team elke maand een oefenavond, waarop ze de werking van het materiaal doornemen, bijscholing krijgen en situaties oefenen. 

Er zijn verschillende taken waar teamleden zich mee bezig kunnen houden: het omgaan met slachtoffers en hen kalm houden, de noodtent opzetten, een infuus klaarzetten, medicijnen optrekken, zuurstof geven. “Dat soort dingen moet je af en toe wel oefenen. Zo blijft je kennis paraat.” 

Grote waarde

Ieder SIGMA-lid heeft een ‘gewone’ baan. De oefenmomenten zijn daarom meestal avonds, maar dit kan in overleg ook overdag. "Mocht de pieper gaan, dan laat iedereen altijd zo veel mogelijk vallen om gelijk in actie te komen.” Gelukkig komt er maar zelden een oproep, maar áls het hulp van het SIGMA-team nodig is, zijn ze van grote waarde. 

Leerzaam, leuk en nuttig

Als SIGMA-lid moet je stressbestending zijn en snel kunnen schakelen in een crisissituatie, maar volgens Jolanda zijn veel mensen geschikt. "Als je met mensen kunt omgaan, kom je ook een heel eind. Als mensen of slachtoffers gestrest zijn, moet je hen kunnen geruststellen. Door zelf kalm te blijven, worden zij ook kalm. Je houding is dus eigenlijk belangrijker dan je medische kennis. Die kun je gaandeweg wel opdoen.”

Ze verzekert: “Als je niet flauwvalt wanneer je bloed ziet en denkt: ik help graag, ben je welkom. Je kan het doen als je een EHBO-diploma hebt of wilt halen, geïnteresseerd bent in dit soort zaken en stressbestendig bent”, zegt Jolanda. “Als je durft te helpen, kom je een heel eind.”

Meer weten over SIGMA?

Lees ook het verhaal van SIGMA-lid Mirjam.