Willemijn Steentjes

Van idee tot onderzoeksproject 

Tijdens een bijeenkomst in 2022 werd Willemijn vanuit haar rol als energiecoach bij gemeente Terschelling gevraagd mee te denken over de toekomst van Terschelling aan de hand van vier onderwerpen, waaronder voedsel. “Samen met onder meer Arjan Berkhuysen en Marin de Boer bespraken we of het haalbaar zou zijn om meer lokaal voedsel te produceren. Hebben we voldoende grond? Wat groeit hier goed? En wat eten we dan eigenlijk?” 

Die nieuwsgierigheid leidde tot een eerste projectaanvraag bij Arcadia, een Fries fonds voor welzijn en veerkracht. Met die eerste subsidie kon het project van start. Inmiddels zijn er meer partijen aangehaakt: stichting Circulair Terschelling, gemeente Terschelling, IMF en Regio Deal de Waddeneilanden. “Die laatste partner was belangrijk”, zegt Willemijn. 

“We wilden het goed aanpakken en professioneel onderzoek laten doen. Geen plan op basis van een onderbuikgevoel, maar een plan op basis van onderzoeksresultaten. In het onderzoek ligt de nadruk op het verkennen van concrete oplossingsrichtingen voor een meer zelfvoorzienend voedselsysteem. Hiervoor wilden we graag samenwerken met Het Louis Bolk Instituut. Dit is een gerenommeerd kennisinstituut voor duurzame landbouw, voeding en gezondheid. Dankzij de financiële bijdrage uit de Regio Deal was dit mogelijk.”

Het belang van een onafhankelijk eiland

De vraag ‘wat eten we als de boten niet meer varen’ kreeg een actuele lading tijdens de coronapandemie. “Even leek het erop dat de veerdienst eruit zou gaan. Toen realiseerden we ons hoe kwetsbaar we eigenlijk zijn”, vertelt Willemijn. “Terschelling is een eiland en daarom zijn we in zekere zin geïsoleerd. Maar juist dat maakt ons ook creatief. We denken in oplossingen om minder afhankelijk te worden van het vasteland, onder andere door te werken aan een voedselvisie met een zelfvoorzienend systeem als stip aan de horizon. Niet omdat het morgen al zover moet zijn, maar omdat het richting geeft voor de keuzes van vandaag.”

Het project werkt samen met een vergelijkbaar voedselproject op Texel. “We zijn als eilanden heel verschillend, we hebben onze eigen uitdagingen. Texel bouwt verder op een al verricht onderzoek, wij staan nog aan het begin. Toch is de uitwisseling tussen de eilanden waardevol. Samen gezond eten van eigen bodem is voor beide eilanden van groot belang.”

Samen met de voedselmakers

Vanaf het begin stond één ding vast: dit project doen we niet alleen. “We doen onderzoek met de mensen die werkzaam zijn in de voedselketen”, legt Willemijn uit. Er werd een stuurgroep gevormd met een schapenboer, tuinder, cateraar, chef en eigenaren van een lokale groothandel en supermarkt. “Deze mensen hebben samen veel kennis over wat er mogelijk is op het eiland. Als we meer van eigen bodem willen eten, is het belangrijk om te weten wat er nu al geproduceerd en geconsumeerd wordt.”

Hoe de Regio Deal haar bijdrage levert

“De Regio Deal maakt financieel veel mogelijk, vooral op het gebied van professioneel onderzoek. Het IMF en de gemeente dragen vooral bij aan het organiseren van een afsluitend diner.” Dat diner vindt plaats op 24 januari 2026. Het vormt het symbolische sluitstuk van de onderzoeksfase. “Dan presenteren we de resultaten aan 240 geïnteresseerde eilanders. We hopen natuurlijk dat er veel mensen mee komen eten. Het is een feestelijke manier om de gasten echt te laten proeven wat er mogelijk is als je eet van eigen bodem.”

Steeds meer lokale producten

Wat de toekomst brengt, weet Willemijn nog niet precies. “Dat hangt af van wat het onderzoek oplevert en of de Terschellingers het naar meer vinden smaken. Ik hoop dat het diner dat we 24 januari verzorgen niet het einde is. Ik hoop dat er meer mensen nieuwsgierig en enthousiast worden en aan de slag willen gaan.” Volgens haar is er al veel om trots op te zijn: “Er wordt onder andere fantastische Terschellinger kaas gemaakt, er wordt bier gebrouwen waarvan het restproduct wordt gebruikt om brood te bakken en het graancollectief houdt met het verbouwen van rogge een oude ambacht in stand. Ook steeds meer horeca werkt met lokale producten. Dat vormt een mooie basis voor een veerkrachtige, toekomstbestendige en lokale voedselketen.”

Over project Vers van Eilander Bodem 

• Onderdeel van programmalijn Circulaire Economie van Regio Deal de Waddeneilanden
• Uitgevoerd in samenwerking met lokale ondernemers, het Louis Bolk instituut, IMF, Gemeente Terschelling, Texel en Stichting Circulair
• De onderzoeksresultaten worden gepresenteerd op 24 januari 2026 tijdens een diner van eigen bodem op Terschelling. Mogelijk is dit een opmaat voor een volgende fase van het project.